Werken onder warme omstandigheden
In de pluimveeverwerkende industrie wordt beperkt gewerkt onder warme omstandigheden. In de zomer kan er sprake zijn van warme omstandigheden tijdens de werkzaamheden bij de aanvoer en aanhang. De ruimtetemperatuur in deze hallen is in veel bedrijven afhankelijk van de temperatuur in de buitenlucht.
In de wetgeving is opgenomen (Arbobesluit, artikel 6.1) dat de temperatuur op de werkplek niet nadelig mag zijn voor de gezondheid van de werknemer. Er worden echter geen specifieke temperaturen worden genoemd. De werkgever zal gezondheidsklachten moeten voorkomen. Als een hoge temperatuur niet vermeden kan worden door technische maatregelen, moet de werkgever maatregelen treffen zoals het beschikbaar stellen als persoonlijke beschermingsmiddelen; de duur van de werkzaamheden verkorten of werkzaamheden afwisselen met werk op een koudere plek.
De normen NEN ISO 7243 (WBGT index) en NEN ISO 7933 geven aan hoe bepaald kan worden of grenswaarden worden overschreden. Wanneer de grenswaarden worden overschreden moet de werkgever passende maatregelen nemen, waaronder bijvoorbeeld het beperken van de duur van de arbeid. Voor het meten en toepassen van deze normen is een externe deskundige/specialist gewenst.
In de Belgische wetgeving zijn wel actiewaarden voor blootstelling aan warmte opgenomen. Klik hier voor meer informatie.
Om een indicatie te krijgen van de WBGT index onder verschillende omstandigheden kan met behulp van de Hittestresscalculator van FNV Bondgenoten de WBGT index worden geschat. Hieruit blijkt dat de actiewaarden al snel overschreden kunnen worden. Als voorbeeld: Bij de aanvoer en aanhang werken de werknemers in een overall, de luchtvochtigheid is hoog (>95%), er is geen of nauwelijks luchtsnelheid, de ruimte is niet geacclimatiseerd en de zwaarte van het werk is gemiddeld. Op basis van de geschatte WBGT-index (Hittestresscalculator) worden al bij een ruimtetemperatuur van 22 ˚C aanvullende maatregelen (zoals een aangepast werk-rustschema) moeten worden genomen.
Risico
Het werken onder warme omstandigheden zonder adequate beheersmaatregelen kan leiden tot gezondheidseffecten van hitte-uitslag, warmte oedeem, warmte collaps, uitdroging, warmtekrampen, warmte-uitputting tot warmtestuwing. Warmtestuwing wordt niet enkel veroorzaakt door een hoge omgevingstemperatuur maar kan ook het gevolg zijn van het dragen van te sterk isolerende kleding. Naast lichamelijke klachten kan ook het concentratievermogen afnemen bij langdurige blootstelling aan warme omstandigheden. Dit kan leiden tot een grotere kans op ongevallen.
Kwetsbare groepen
Kwetsbare groepen ten aanzien hittebelasting zijn ouderen, jeugdigen ( jonger dan 18 jaar), m.n. bij een laag lichaamsgewicht (< 50 kg) en magere mensen; zwangere werknemer en lacterende medewerksters; mensen met hart- en vaatziekten. mensen met een verhoogde stollingsneiging; mensen met huidaandoeningen; mensen met astma en psychiatrische patiënten.
Eisen
- Inventariseer bij welke werkzaamheden sprake is van hittebelasting. Voor de medewerkers die te maken hebben met extreme hittebelasting wordt in samenspraak met de OR een protocol hittebelasting opgesteld. (zie ter inspiratie een opzet voor een hitteprotocol van een andere voedingsmiddelensector).
- Gezondheidsklachten als gevolg van het werken onder warme omstandigheden moeten zoveel mogelijk worden voor komen door aanpak bij de bron. Indien gevaren niet kunnen worden voorkomen moeten deze worden beperkt middels technische maatregelen (ventilatie, productie- of werkmethode) of andere organisatie van het werk (taakroulatie, beperken tijdsduur). Zie onderstaande maatregelen:
Maatregelen m.b.t. verlagen luchttemperatuur
Verminder de luchttemperatuur door de afvoer van warmte, toevoer van koude lucht (klimatisering van de werkruimte)
Maatregelen m.b.t. organisatie
- Verminder de fysieke belasting door ergonomische verbeteringen. Zie ook Fysieke Belasting.
- Stel een koele rust- en pauzeruimte beschikbaar
- Zorg voor voldoende vochtaanvullende dranken. Zie ook Verstrekking dranken.
- Stel een werk/rust schema op; meer en langere pauzes.
- Geef voorlichting de risico’s en de te treffen maatregelen. Zie ook Voorlichting en onderricht.
Wensen
Maatregelen m.b.t. verlagen luchtvochtigheid
- Voer het vrijkomende vocht van productieprocessen af (zoals in broei- en plukstraat en bij reinigingsprocessen met warm water) Zorg daarbij dat eventuele blootstelling aan legionella wordt voorkomen. Zie ook Binnenklimaat en ventilatie.
- Toepassen airconditioning
- Afschermen werkzaamheden van vochtbronnen (containerwasinstallatie, broei- en plukstraat). Zie ook Scheiding werkzaamheden.
Maatregelen m.b.t. organisatie
Wissel het werk af met werkzaamheden op een koelere locatie. Zie ook Taakroulatie.
Zie ook
Richtlijnen
Binnenklimaat en ventilatie
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)
Voorlichting en onderricht
Zwangerschap en arbeid
Goede praktijken - technisch
Scheiding werkzaamheden
Goede praktijken– organisatorisch
Geklimatiseerde pauzeruimte
Herstelmogelijkheden
Micropauzes op de werkplek
Taakroulatie
Verstrekking dranken
Voorlichting klimaat
Ter inspiratie: Brochure 'Routebeschrijving Hittebeheersing in de zoetwaren'
Thermische omgevingsfactoren - Reeks SOBANE strategie
AI-blad 48: Werken onder warme omstandigheden SDU Uitgevers, Den Haag
Arbokennisdossier Temperatuur Extreme Hitte
