Hijs- en hefmiddelen (laatste update 18-9-2018)
Meestal leggen producten een bepaalde weg af binnen het bedrijf voordat ze kunnen worden opgeslagen en geleverd. Hiervoor worden transportmiddelen gebruikt. Hijs- en hefwerktuigen dienen volgens de wettelijke voorschriften te worden uitgerust en gebruikt. Voorbeelden van hijs- en hefwerktuigen zijn hijskranen, bovenloopkranen, takels, heftrucks, elektrische palletwagens en autolaadkranen.
Risico
Aan transport en opslag kleven diverse veiligheidsrisico's. Bekende risico's zijn het aangereden worden, het omvallen van lasten en het gevaar bekneld te raken, bijv. onder een kantelende heftruck.
Eisen
Eisen voor een heftruck of reachtruck
Eisen voor hijsmiddelen
Eisen aan een elektrische pallettruck
Eisen voor een heftruck of reachtruck zijn:
- De heftruck beschikt over een CE-markering
- De heftruck heeft een deugdelijke veiligheidskooi;
- Vorkstanden van heftrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten. Bij heftrucks moet het vorkenbord aan weerszijden zijn voorzien van een eindaanslag om te voorkomen dat de vorken ongewild van het vorkenbord kunnen schuiven;
- Een heftruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon en een stroomverbreker;
- De heftruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de heftruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden.
- Dagelijks wordt de heftruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon
- De heftruck is voorzien van een achteruitrijdsignaal, dat omstanders attendeert op het naderen van de heftruck. Als regelmatig achteruit wordt gereden is de heftruck ook voorzien van achteruitkijkspiegels.
- De snelheid van de heftruck moet afgestemd zijn op de omgeving. Bij massieve banden is de maximumsnelheid 6 km per/uur, bij luchtbanden is deze een voor het terrein ingevoerde maximale snelheid. Bij achteruitrijden is de maximumsnelheid stapsgewijs;
- De heftruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer.
- Er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen.
- Het kantelgevaar van heftrucks ingedamd. Er zijn afdoende maatregelen getroffen bij hellende vloeren, hoogteverschillen en ongelijke bestrating.
- De zitplaats van de heftruck dient voorzien te zijn van een veiligheidsgordel, of een beugel (Pilot Protector System) waardoor de chauffeur wordt beschermd bij het onverhoopt kantelen van de heftruck.
- Er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de heftruck; Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek.
- Jaarlijks vindt een keuring van de heftruck plaats.
- Er wordt in een overdekte ruimte niet met dieseltrucks of gastrucks gereden, alleen met elektrotrucks. Alleen bij uitzondering kan gekozen worden om gastrucks te gebruiken: bij het verplaatsen van zware lasten die het hefvermogen van elektrotrucks te boven gaan. Denk bijvoorbeeld aan het verplaatsen van productiemachines of gebouwdelen.
- Er is een verkeersplan opgesteld met afspraken rondom rijsnelheid, instructie, waarschuwingssignalen, verkeersregels en zo mogelijk scheiding van loop- en rijpaden.
- Jaarlijks vindt een keuring van de pallettruck plaats.
- De chauffeur moet opgeleid zijn voor het besturen van een heftruck en moet in het bezit moet zijn van het heftruckcertificaat dat erkend is door het CBR of BMWT. Werknemers die incidenteel een heftruck besturen dienen een dagopleiding met goed gevolg afgesloten te hebben. Werknemers die regelmatig in heftrucks rijden dienen een meerdaagse training met goed gevolg te hebben afgesloten. In beide trainingen zijn ondermeer als onderdelen opgenomen;
- dagelijkse inspectie van de truck
- rijvaardigheid
- veilig en gezond rijden en heffen (waaronder het rijden met belemmerd uitzicht en in onoverzichtelijke verkeerssituaties)
- Werkzaamheden rondom de accu’s en batterijen van de heftruck worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen.
- De chauffeur dient veiligheidsschoenen te dragen.
- Jongeren onder de 16 mogen geen heftruck of reachtruck besturen. Jeugdige werknemers van 16 of 17 jaar mogen slechts onder deskundig toezicht een heftruck of reachtruck besturen. En uiteraard alleen als zij aan de hierboven genoemde opleidingseisen voldoen.
Eisen voor hijsmiddelen zijn:
- Hef- en hijsmiddelen moeten jaarlijks door een externe deskundige gekeurd worden en dit moet op het middel zichtbaar zijn.
- Bij de hef- en hijsmiddelen is een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig.
- De hef- en hijsmiddelen die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering
- Om overbelasting te voorkomen dient op het hijswerktuig de veilige werkbelasting duidelijk zichtbaar en onuitwisbaar te worden aangegeven.
- Kabels, hijskettingen en stroppen mogen niet zwaarder worden belast dan een veilig gebruik toelaat. Om een veilig gebruik te waarborgen, dienen kettingen regelmatig onderzocht en periodiek beproefd te worden.
- Kettingwerk, stroppen, hijsbanden die slijtage, vervorming, breuk en insnijding, slechte splitsen en dergelijke vertonen, mogen niet worden gebruikt.
- De maximum werklast dient duidelijk en onuitwisbaar op hijsgereedschappen zoals kettingen en kettingwerk, staaldraad, stroppen, hijsbanden, jukken, grijpers en dergelijke te worden aangebracht.
- Kettingwerk moet zo dikwijls als nodig voor de waarborg van een veilig gebruik worden onderzocht en met een voldoende trekkracht worden beproefd door een deskundige (hiervan moet een certificaat worden overlegd).
- Kennis over het juiste gebruik door een daartoe bevoegde medewerker.
Eisen aan een elektrische pallettruck zijn:
- Pallettrucks die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering, en een conformiteitsverklaring.
- De vorkstanden van elektrische pallettrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten.
- De breedte en lengte van de vorken is goed afgestemd op de afmetingen van de pallets.
- Een elektrische pallettruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon, handrem, noodstop en een stroomverbreker;
- De elektrische pallettruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de pallettruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden.
- Dagelijks wordt de pallettruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon
- Het kantelgevaar van elektrische pallettrucks ingedamd. Er zijn afdoende maatregelen getroffen bij hellende vloeren, hoogteverschillen en ongelijke bestrating.
- De zitplaats van de pallettruck dient voorzien te zijn van een veiligheidsgordel, of een beugel waardoor de chauffeur wordt beschermd bij het onverhoopt kantelen van de pallettruck.
- Er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de elektrische pallettruck; Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek.
- Jaarlijks vindt een keuring van de pallettruck plaats.
- Elke chauffeur moet aantoonbaar zijn opgeleid voor het besturen van een elektrische pallettruck. In de training wordt ondermeer aandacht besteed aan:
1. dagelijkse inspectie van de pallettruck
2. rijvaardigheid
3. veilig en gezond rijden en heffen
- Elektrische palletwagens mogen alleen gebruikt worden door werknemers die daartoe zijn aangewezen voldoende zijn geïnstrueerd. Bij deze instructie wordt ruim aandacht besteed aan veiligheidsaspecten.
In overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging wordt de inhoud, duur en frequentie van deze training vastgesteld.
- Werkzaamheden rondom de accu's en batterijen worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen.
- Jongeren onder de 16 mogen geen palletwagen besturen. Jeugdige werknemers van 16 of 17 jaar mogen slechts onder deskundig toezicht een palletwagen besturen. En uiteraard alleen als zij aan de hierboven genoemde opleidingseisen voldoen.
- De snelheid van de elektrische pallettruck moet afgestemd zijn op de omgeving.
- De elektrische pallettruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer.
- Er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen.
- De chauffeur dient veiligheidsschoenen te dragen.
Wensen
- Bij het rijden met een heftruck is aan te bevelen om te zorgen dat het uitzicht op de geheven last zo min mogelijk beperkt is.
- Wanneer het uitzicht door de lading wordt belemmerd, rijd dan achteruit.
- Bij onoverzichtelijke verkeerssituaties geluidssignalen geven.
- Schakel voor het verlaten van de heftruck de motor uit en neem de contactsleutel mee
- Voorkom gebruik door onbevoegden door verantwoord sleutelbeheer.
